Chứng khoán phái sinh

Tổng quát về chứng khoán phái sinh

Chứng khoán phái sinh (thuật ngữ tiếng Anh: Derivative) là các công cụ tài chính mà giá trị của chúng thừa hưởng từ giá trị của một tài sản cơ sở. Tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh có thể là hàng hóa như nông sản, kim loại... hoặc công cụ tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, lãi suất, v.v.

Chứng khoán phái sinh quy định quyền lợi hoặc nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng đối với việc thanh toán hoặc chuyển giao tài sản cơ sở với một mức giá được thỏa thuận trước vào một thời điểm nhất định trong tương lai.

Chứng khoán phái sinh được chia làm 4 loại chính:

• Hợp đồng quyền chọn: Là thỏa thuận pháp lý, trong đó một bên có quyền yêu cầu thực hiện và bên kia có nghĩa vụ phải mua hoặc bán một lượng tài sản cơ sở theo mức giá đã xác định trong hợp đồng một khoảng thời gian, hoặc tại một thời điểm nhất định trong tương lai.
• Hợp đồng tương lai: Là hợp đồng kỳ hạn được chuẩn hóa, niêm yết và giao dịch trên thị trường giao dịch tập trung.
• Hợp đồng kỳ hạn: Là thỏa thuận pháp lý giữa hai bên tham gia về việc mua và bán một loại tài sản tại một thời điểm nhất định trong tương lai, với mức giá được xác định trước tại ngày giao dịch.
• Hợp đồng hoán đổi: Là thỏa thuận pháp lý, trong đó hai bên cam kết hoán đổi dòng tiền của công cụ tài chính của một bên, với dòng tiền của công cụ tài chính của một bên còn lại trong một khoảng thời gian nhất định.

Hiện ở Việt Nam, thị trường phái sinh chủ yếu giao dịch hợp đồng tương lai dựa trên 2 loại tài sàn cơ sở chính:

• Hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu: Là hợp đồng tương lai có tài sản cơ sở là chỉ số cổ phiếu VN30
• Hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ: Là hợp đồng tương lai có tài sản cơ sở là Trái phiếu chính phủ kỳ hạn 5 năm, mệnh giá 100.000 đồng, lãi suất danh nghĩa 5%/năm, trả lãi định kỳ cuối kỳ 12 tháng/lần, trả gốc 1 lần khi đáo hạn.

Tại sao nên chọn đầu tư phái sinh?

Khó khăn khi giao dịch trên cơ sở

So sánh giữa thị trường cơ sở và phái sinh:

Giới thiệu HĐTL chỉ số VN30

Chỉ số thị trường chứng khoán phái sinh ở VN chủ yếu xoay quanh VN30. Đây là một chỉ số thống kê, phản ánh tình hình của thị trường cổ phiếu. Nó được tổng hợp từ danh mục các cổ phiếu hàng đầu về giá trị vốn hóa và thanh khoản.

Tiêu chuẩn để cổ phiếu được lựa chọn vào rổ VN30:

• Đủ thời gian niêm yết tối thiểu
• Vốn hóa cao
• Tỷ lệ free float
• Thanh khoản cao

Các cổ phiếu VN30 được xem xét 6 tháng/ 1 lần dựa trên dữ liệu tính đến phiên giao dịch cuối cùng tháng 6 và tháng 12

Các HĐTL chỉ số VN30 mang những đặc điểm sau:

Phương thức giao dịch:

Giao dịch phái sinh